اجرای گچ کاری
گچ کاری به دو صورت انجام می شود
گچ کاری بصورت سنتی
بدین صورت است که ابتدا یک لایه با ضخامت بیشتر روی دیوار به عنوان گچ خاک و سپس یک لایه نازک به عنوان سفیدکاری اجرا میشود(دوگچه)
با استفاده از دستگاه گچ پاش و گچ پاششی
استفاده از دستگاه گچ پاش به منظور گچ کاری ساختمان در ایران در سالهای اخیر رو به افزایش است اما عمده کار گچ کاری بصورت سنتی صورت میپذیرد. در این روش ابتدا یک لایه گچ خاک با ضخامت تقریبا” یک سانتیمتر به عنوان گچ خاک و سپس یک لایه نازک به عنوان سفیدکاری انجام میگیرد.
گچ کاری ساختمان در هوای سرد و زمستان
معمولا این کار داخل خانه در هوای سرد زمستان انجام نمیگیرد مخصوص سفیدکاری و یا اینکه برای انجام آن شرلیط خاصی در داخل ساختمان فراهم می آورند.
پوشانده محل در و پنجره ساختمان در حال ساخت با پلاستیک یرای جلوگیری از انتقال سرما به داخل ساختمان
روشن کردن وسیله گرمایشی در داخل ساختمان در حال ساخت
دلیل بوجود آوردن همچین شرایطی این است که انجام گچ کاری با مشکلاتی مانند ترک خوردن گچ کاری در هوای سرد روبرو نشود.
دستگاه گچ پاش
از دستگاه گچ پاش برای انجام گچ کاری بصورت اتوماتیک استفاده میشود. دستگاه گچ پاششی دارای چند نوع با فازهای مختلف است که هر کدام از آنها کارایی متفاوتی دارد. مثلا” برخی از دستگاه ها به شیر آب متصل میگردد و برخی دیگر دارای مخزن میباشد. سرعت اجرای گچ کاری به نوع دستگاه و میزان حجم مخزن گچ آن بستگی دارد.
گچ پاششی
کاربرد گچ ساختمانی جهت سفیدکاری و یا گچ خاک به طریق دستی بدلیل گران بودن ساعت کاری و کافی نبودن سرعت گچ کاری بخصوص در پروژه های بزرگ در کشورهای مختلف موجب گردیده است که هر روز استفاده از گچ پاششی گسترده تر شود.لذا به این منظور ماشین گچ پاش ساخته شده گچ به وسیله آن گچ بر روی دیوار پاشیده می شود. پایه اصلی گچ پاششی گچ خالص چند فازی یا گچ بتا می باشد که با افزودنی های خاصی گچ کندگیرتر (گچ دیرگیر) میشود
روش انجام گچ کاری با استفاده از گچ پلیمری پاششی
ماشین گچ پاش بصورتی طراحی شده که گچ را با نسبت خاصی با آب مخلوط کرده سپس دستگاه گچ پاش با پمپی که در آن خمیر گچ را توسط لوله مخصوص به سر نازل گچ پاش هدایت کرده و در سر نازل لوله دیگری که به پمپ هوای فشرده متصل می باشد مخلوط هوای فشرده و خمیر گچ را بدیدن وسیله یک یا دو لایه به ضخامت ۲ ال ۱۲۰ میلیمتر به دیوار می پاشد.
سپس لایه گچ را توسط شمشه های دستی صاف کرده و همچنین تراز می نمایند. روش گچ کاری با گچ پاششی بیشتر برای فضاهای بزرگ مقرون به صرفه می باشد. زمان گیرش گچ پاششی برای کارهای برزگ و سطوح بیشتر در نظر گرفته شده و با افزودنی نگهدارنده آب (کلویید هیدروفیل) از خارج شدن سریع آب محتوی در گچ جلوگیری بعمل آمده تا خمیر گچ خاصیت قابل کار بودن را دارا باشد. انواع گچ پاششی عبارت است از : گچ پاششی معمولی ، گچ پاششی عایقکاری ، گچ پاششی لایه نازک ، گچ پاششی عایقکاری روی پشم سنگ
هنر گچ کاری و گچبری
یکی از پدیده های هنری در معماری بی همتای ایران هنر گچبری است که در کاوش های باستان شناسی نمونه ها و نشانه هایی از رواج این هنر در روزگار ساسانی به دست آمده است.
یکی از کاربردهای ویژه گچ ، اندود کردن دیوارها و آراستن سطوح داخلی ساختمانها است و هنر گچبری این آراستگی را به حد کمال و دلنوازی می رساند.
آثار گچبری را در دوره های مختلف تاریخ ایران می توان مشاهده کرد برای نمونه در دوره سلجوقی به مسجد علویان در همدان – در دوره ایلخانی به بقعه بایزید بسطامی در بسطام – در دوره تیموری به بقعه شیخ احمد جامی در تربت جام – در دوره صفویه به کاخ عالی قاپو در اصفهان – در دوره زندیه به عمارت کلاه فرنگی در شیراز و در دوره قاجار به کاخ گلستان در تهران می توان اشاره نمود.
علل ترک خوردن گچبری
گاهی در ساختمان ملاحظه می کنیم که سطوحی گچ کاری شده پس از خشک شدن و سخت شدن ترک می خورد و شکل بسیار بدی به محل آن می دهد این ترک خوردگی می تواند به دلایل زیر باشد:
اگر در موقع ساختن ملات گچ مقدار گچی را که درآب می ریزیم ازحد معینی کمتر باشد ( درصد وزن آب نسبت به گچ زیاد باشد) بطوریکه گچ نتواند پس از انبساط حجم آب مصرف شده در ملات را پر کند در نتیجه گچ پس از خشک شدن تقلیل حجم داده و می ترکد.
اگر ضخامت ملاتی که روی دیوار می کشیم از ۸-۷ سانتیمتر بیشتر باشد و آنرا در یک نوبت بکشیم لایه های روئی گچ دراثر مجاورت با هوا به فوریت خشک میشوند در حالی که هنوز لایه های درونی مرطوب هستند و اگر این لایه ها هم بخواهند خشک شوند یعنی آب آنها تبخیر شود ناچارا ً باید درسطح گچ کاری ترکهایی ایجاد شود تا امکان خروج بخار آب لایه های زیرین حاصل شود.
اگر درفصل سرما و درجات زیر صفر اقدام به گچ کاری بنمائیم و آب ملات گچ قبل از انبساط و سخت شدن گچ یخ بزند فعل و انفعالات شیمیائی برای سخت شدن در ملات متوقف می شود. پس از آنکه یخ ذوب شد گچ فاسد شده و دیگر به انبساط خود ادامه نمی دهد در نتیجه در سطح گچ کاری شده ترک خوردگی مشاهده می گردد.
بعضی از ترکها در گچ کاری به علل فوق نبوده و در اثر نشستهای ساختمان بوجود می آید، این نوع ترکها معمولا” با زاویه ۴۵ درجه نسبت به افق ظاهر می شود.
یکی از جدیدترین محصولات گچ سمنان گچ ۲۵ کیلویی است که به دلیل درصد خلوص بسیار بالا از این امر (ترک خوردن گچ کاری در مرحله آخر(سفیدکاری)) جلوگیری میکند.
مشکلات دیوار های با پوشش گچ و اصلاح آن ها
ترک خوردگی
گاهی در ساختمان ملاحظه میکنیم که سطوح گچ کاری شده پس از خشک شدن و سخت شدن ترک می خورد. این ترک خوردگی میتواند به دلایل زیر باشد.
افزایش نسبت آب به گچ
اگر در موقع ساختن ملات گچ ، مقدار آب از حد معین بیشتر باشد و گچ کمتری استفاده شود، یعنی نسبت آب به گچ از حد مناسب بالاتر باشد، گچ پس از انبساط حجم نمیتواند جای آب اضافی تبخیر شده را پر کند در نتیجه تقلیل حجم یافته و ترک می خورد. این مشکل معمولا” برای گچ های زودگیر اتفاق می افتد زیرا گچ کار مجبور است برای راحتی کار و این که فرصت کافی برای صیقلی کردن دیوار داشته باشد، نسبت آب به گچ را بالا ببرد.
یک لایه گچ با ضخامت ۷ الی ۸ سانتیمتر در یک نوبت اجرا شود
اگر عمل فوق صورت گیرد در این صورت آب لایه های زیرین فرصت تبخیر پیدا نکرده اما آب لایه های رویی سریعا” بخار می شود. در نتیجه لایه رویی جمع شدگی پیدا کرده و ترک می خورد.
کاهش دما
در فصل سرما و دمای زیر صفر ؛ آب ملات گچ قبل از انبساط یخ میزند. پس از اینکه یخ ذوب شد گچ فاسد شده و دیگر منبسط نمیشود ، در نتیجه در سطح کار ترک هایی ایجاد میشود.
نشست های ساختمانی
نشست های ساختمانی در گچ کاری ترک هایی ایجاد میکند که معمولا با افق زاویه ی ۴۵ درجه می سازد.
روکش های گچی
در بکار بردن روکش های گچی بر روی سطح سیمانی و آهکی باید سعی کرد از سرایت روکش های تازه به داخل روکشی که قبلا” کشیده شده است جلوگیری کرد. در غیر این صورت احتمال بروز ترک خوردگی در گچ کاری وجود دارد.
استفاده از مواد دیرگیر کننده گچ
دیرگیر کننده ها به علت اینکه زمان گیرش گچ اولیه گچ را افزایش میدهد، فرصت کافی به مصالح زیرکار میدهد تا آب ملات گچ را جذب نماید در نتیجه ملات گچ دچار جمع شدگی شده و ترک می خورد.
جمع شدگی سیمان
استفاده از مصالحی مانند بتن CLC که به مرور زمان تغییر شکل داده و دچار جمع شدگی میشوند، باعث ترک خوردن پوشش گچی روی آنها میشود.
انبساط و انقباض مصالح زیرکار
در دیوار های طویل، تغییر دما در روز و شب و یا تابش آفتاب به یک سمت دیوار، باعث انبساط و انقباض های متعدد در مصالح زیرکار میشود که در نتیجه پوشش گچی روی آنها ترک می خورد.
عکس های جالب از تماشاگران جام جهانی 2022 قطر